Wat anderen ervan vinden.
RELIGIE
Veel
van de Fenicische en Punische religie vinden we terug in de godsdiensten na en
voor de Feniciërs.
1.Van voor de Feniciërs.
2.De Fenicische religie volgens Sanchuniathon.
3.De wortels liggen bij Oegarit.
4.Polytheïsme en/of monotheïsme.
5.Offerandes.
6.De Carthaagse godsdienst.
7.Van tronen, pilaren en gedenkstenen.
8.(In)tolerantie.
9.Overigen
1.Van voor de Feniciërs.
-
Eclips van de zonnegod
-
Het dodengericht
-
Legenden en mythen
-
Oosterse goden
-
Kadmos
2.De Fenicische religie volgens Sanchuniathon.
-
Verhaal uit de 10e hand
-
Hoe is de wereld ontstaan
-
Een Fenicische godsdienst
-
Sanchuniaton
3.De wortels liggen bij Oegarit.
-
Religie van Oegarit
-
Ras Sjamra
-
Mut, de krijger van El
-
De rol van de priesters
-
Hijan de ambachtsman
4.Polytheïsme en/of monotheïsme.
-
Asherah
-
Fenicische religie op internet
-
Fenicische goden bij de Joden
-
Egalabal
-
Daphne: dubbelganger
5.Offerandes.
-
Molek
-
Het plengoffer
-
Carthago
-
Tharros
-
Rituele offers
-
Marseille
-
Offers in Carthago
-
Het bloedaltaar met commentaar Mourali
6.De Carthaagse godsdienst.
-
Oosters element in de Carthaagse
godsdienst
-
Internationaal
-
Preromaanse religie in Iberië
-
Iberische religie
7.Van tronen, pilaren en gedenkstenen.
-
Aštarte troon
-
Van altaren en orakels
-
Fenicische pilaarcultus
8.(In)tolerantie.
-
polytheïsme
-
Religieuze tolerantie
-
Religieus fanatisme
-
Circumcellionen tegen Rome
-
St.Augustinus
9.Overigen
-
Hieros Gamos
-
Sarcofaag Sidon
-
Vervloekingsformules
-
Betovering
-
2e bezweringformule Arslan Tash
-
Tell Ta’anach
-
Wijding door vrouwen
-
Namen op gedenkstenen
-
Fenicische urn uit Kition
-
Punische graven van Carthago
-
Dood in Tyrus
-
De levensboom
-
Archeologisch overzicht publicaties op
internet
-
Satrapès
-
Meisjes van god
1.Van voor de Feniciërs.
De eclips van de zonnegod.
RS 23.038 maakt gewag van de zonnegod op een manier,
die we ook kennen van de Hettieten. Met optreden van het natuurverschijnsel
wordt ook een leger verslagen, mislukken de oogsten, kinderen worden verkocht,
het paleis wordt geplunderd, rebellie in het land…..
Indien de
planeet Mars de constellatie van Pegasus binnentreedt…..
79.9 SEMITICA 45 L’institut
d'études sémitiques du collège de France, Paris 1996
79.9.1 L'édition ougaritaine D.Arnaud Paris
de la série astrologique
Een dodengericht.
In de oude tijd van Egypte beoordelen rechters de
daden van de mens. De grootste god is de zonnegod. De aardgod is KEB. In het
Middenrijk wordt het hart gewogen. Is de juiste orde (Ma’at) van toepassing.
Het kwaad wordt berekend. Er is een negatieve belijdenis: men heeft die en die
daden juist niet gedaan. In het nieuwe rijk neemt Osiris de rol van de zonnegod
over. Het doemgericht bestaat uit 42 rechters. We zien Anoebis als de jakhals.
Er worden bezweringen geuit om het hart het zwijgen op te leggen. De god Tot is
de god van de wijsheid. Hij wordt veelal afgebeeld als een baviaan of als een
ibis. Krokodil, leeuw en nijlpaard zijn dodenverslinders. Het laatste onderzoek
van het dodengericht wordt uitgevoerd door demonen met een slangestaf. In de
tijd van de Ptolemeën wordt de dode nog steeds gewogen door hem in miniatuur op
een weegschaal te leggen.
De invloed van Egypte op Fenicië is groot geweest.
Aspecten van de Egyptische religie zullen ook op die van de Feniciërs hebben
doorgewerkt. Hoe exact weten we niet, maar het bij de Feniciërs voorkomen van
amuletten, scarabees, bezweringsformules e.d. duidt er enigszins op.
22.3.Lezing EX
ORIENTE LUX M.Heerma van Vos Apeldoorn,
1983
Het Egyptische dodengericht
Legenden van Babylonië en Kanaan.
1.El, de vader van de goden.
2.De legende van koning Danel.
3.Het verhaal van koning Keret.
4.De verhalen over Baal.
5.De legende van Adonis.
6.De Egyptische Aštarte.
1.El, de vader van de goden.
El betekent god in de betekenis van sterk of de eerste.
Men gaat niet op de schepping in. Het universum is al georganiseerd. El houdt
zich op de achtergrond bij het onderling gekrakeel van de andere goden. El houdt van rust en
intervenieert niet of nauwelijks. El wordt in verband gebracht met ‘shor’(=de
stier). El woont niet in een hemel, maar op aarde ver van de bewoonde wereld.
Hij is getrouwd met Ashérat-yam (=de beschermster van de zee). Zij hebben 70
zonen. El is de enige god, die wijs en rechtvaardig is. Hij delegeert zijn
macht naar halfgoden en/of helden in de menselijke wereld, zoals Danel of
Keret.
2.De legende van koning Danel.
Danel regeert over een agrarisch volk. Zijn dochter
Paghat kent de loop van de sterren. Dank zij hen komen de oogsten tot stand. Op
een gegeven moment zit Danel voor de poort van zijn stad recht te spreken en
daarbij neemt hij het op voor de verdrukten. De naam Danel betekent:
rechtspraak van God (Dan-El).
Er wordt een vergelijking
gemaakt met de Daniel in het OT (Ezechiel XXVIII,V,3), waarin gezegd
wordt:”Bent gij wijzer dan Daniel?”.
In de legende van Danel is
sprake van het land RP’ en de bewoners worden RP’M genoemd. Zijn dit de
Rephaïm, die ook in Palestina worden genoemd en is dan de conclusie
gerechtvaardigd, dat Oegarit een Kanaanietische kolonie is, die vanuit het
zuiden werd gesticht???
3.Het verhaal van koning Keret.
Zijn verhaal staat op 3 tabletten en bevat c.1000
regels. De helft van de tekst is echter verloren gegaan. El wordt hier ook
genoemd en is de vader van Keret.
Keret regeert over een land in de buurt van Edom.
Hij is alleen en kinderloos In zijn slaap krijgt hij een droom, waarbij El hem
zegt wat te doen. Hij dient de (klein)dochter van koning Pabil van Oudoum te
huwen. Keret brengt offers aan El zijn vader en aan Baal zijn beschermer. Hij
verzamelt 300 myriaden van mannen en rukt op naar Oudoum. Daarop stuurt Pabil
berichten en kadoos om de invasie te stoppen. Maar Keret antwoordt:”Ik heb al genoeg goud en zilver. Dat wat mij
ontbreekt is dat wat jij me alleen kunt geven: het is je kleindochter – de
dochter van je oudste zoon- , die zich Horiya noemt en die zo gracieus is als
de godin Anat en die zo mooi is als Aštarte”.
[lacune]
Baal geeft Keret de opdracht om naar El te gaan voor
de huwelijksinzegening. El zegt hem, dat hij 7 of zelfs 8 zonen zal krijgen en
veel dochters. De oudste zoon Yassib zal worden gevoed door Ashérat+Anat
[lacune] “tussen de Rephaïm van de aarde”. Hij krijgt een dochter Shitmanat met
de bijnaam de achtste. Daarop trekt El en trekken de andere gevolgde goden zich
terug in hun tenten of tabernakels. Bij de geboorte worden de kinderen gewijd
door hun moeder met assistentie van Ashérat.
[lacune]
Horiya moet van Keret een maaltijd maken. Zij slacht
het vetste ram en opent een grote kruikwijn. Dan roept zij 70 stieren en 80
gazellen naar het paleis (metafoor voor de vazallen en en chefs van
keret?). Op grond hiervan denkt Virolleaud, dat het land van Keret Khaber is
met de hoofdstad Bet-Khaber.
[lacune]
De ondergang van koning Keret: zijn groot geworden
kinderen hebben zich bij hem verzameld, omdat hij ontsnapt is aan de dood
(ziekte of ongeluk?). Tot dan toe was hij onoverwinnelijk, maar nu is gebleken:
“Dus je gaat sterven, zoals alle
stervelingen dat doen”, zegt de (oudste) zoon. Men wil tijd winnen. Keret
heeft kennelijk niet de missie volbracht, die hem door God werd opgedragen:
rechtvaardigheid moet regeren in zijn koninkrijk. Hij heeft het vertrouwen van
de God geschaad.
Dan moet de oudste zoon een van zijn zussen zoeken
(Shitmanat), die mag huilen om de vader. Door een offer probeert ze hem te
genezen. El verzamelt de goden:”Wie van U
zal het kwaad waaraan de prins lijdt, verjagen?”Niemand antwoordt echter.
El herhaalt vergeefs de vraag 7x. De
goden kunnen de dood niet aan, ofwel ze vinden, dat Keret moet sterven. Dan
zegt El:”dan zal ik hem genezen, maar dat lukt niet. Shitmanat (de 8e)
moet hem blijven verzorgen. Dankzij haar herstelt Keret tenslotte, maar moreel
is Keret er nog niet boven op. De oudste zoon wijst zijn vader op zijn
plichten: “Doe gerechtigheid aan de
weduwe. Voedt de wees. Verjaag de onderdrukker. Bevrijdt de onderdrukten.
Zoniet, treedt dan af en ik zal op je troon gaan zitten.” Daarop dreigt
Keret: “Dat Horon en Aštarte je schedel zullen breken en dat je in de afgrond
mag storten en dat je je hoofd zal verbrijzelen.[lacune]
De afloop van het verhaal is niet bekend.
4.De verhalen over Baal.
Het bestond waarschijnlijk uit 400 regels verdeeld
over 4 kolommen, maar slechts c.100 regels zijn er goed leesbaar bewaard
gebleven. Het gaat om een serie gevechten tussen Yam (de zee) en Baal (de aarde).
El-Yam = god van de zee. Zabel-Yam = prins van de zee. Deze wordt geassisteerd
door Aštart. Associatie met de god Nahar = de rivier. Onderstaande opsplitsing
van het complete cyclusverhaal bevat overlappingen en herhalingen..
4a.De eerste woordenwisseling tussen Yam en Baal.
Het gaat om het bezit van goud, waarbij bedreigingen
worden geuit. Yam roept de hulp in van Aštart aan wie hij vraagt het hoofd van
Baal te breken en om hem in de afgrond te storten. {deze
passage lijkt veel op het bekende einde van het verhaal van Keret!}
De beschermster van Baal is de godin Anat, maar ze komt
net zo min als Aštart in actie. Baal zoekt dan zijn heil bij El. Deze zit op de
berg Ll (Lal, Lil, Loul) samen met de elim (goden). Yam stuurt zijn koeriers om
de uitlevering van Baal te vragen. De elim zitten te eten, laten hun hoofd op
de knieën zakken om hun misnoegen te uiten. Baal is verrast over die uiting en
ondervraagt ze. Hij krijgt echter geen antwoord. De koeriers zijn dan voor El
verschenen en eisen het goud op. Kennelijk
heeft Anat het goud van Yam geroofd en dat aan haar broer Baal gegeven. El
beslist zowaar: Baal is de dienaar van Yam. De meester van de aarde moet aan de
prins van de zee het tribuut brengen, dat hij hem schuldig is. Baal accepteert
dat niet en werpt zich op de koeriers van Yam. Aštart probeert hem tegen te
houden door hem links en rechts vast te pakken, maar Baal rukt zich los en
slaat er nog harder op los. [lacune].
4b.De handwerkslieden.
Kothar en Khasis of Kasir ofwel Kothar wa Hasis: het
is niet echt duidelijk.
El geeft de opdracht aan Kashir, de architect van de
goden, om een paleis voor Yam en Nahar te maken. Deze of dezen zijn ook de
goud- en zilversmid en wapensmid. Hij of zij bezitten het domein
KPTR (Kaphtor(OT)) = Kreta en HKPT = Egypte. Hij of zij betekenen: de bekwame ambachtsman.
Op dit moment regeert de god Athar en deze neemt een
toorts en gaat op weg naar beneden naar de zee naar Yam. Onderweg ontmoet hij
de zongodin Shapash, die hem meedeelt, dat El de koninklijke waarde aan Yam
overdraagt. Dit, omdat Athar geen vrouw heeft, zoals alle andere goden. De
andere goden beklagen zich bij El, maar El geeft hen een soort melk te drinken.
Hij informeert Yam, dat hij een strijd met Baal zal moeten voeren. Yam zou
vernietigt kunnen worden door een geheim wapen. Yam-Nahar stuurt dan boden naar
de vergadering van de goden.
4c.De wapens.
Kashir maant Baal om Yam en Nahar neer te slaan en
levert hem 2 strijdknotsen. Baal zegt tegen zijn strijdknotsen: “Spring op,
snel als een adelaar en sla Yam tussen de ogen en tussen de twee schouders.”
Ook het paleis van Kashir? wordt verwoest. [lacune].
Er ligt een parallel met de Babylonische Marduk in zijn
strijd tegen Tiamat (oceaan), waarna Marduk de titel van Bel krijgt = kosmogonische verklaring.
Staat Yam voor de Zeevolken? =
historische verklaring.
Is het de jaarlijkse aanval van
de zee en de rivier? = Geografische verklaring.
4d.Het paleis van Baal.
Het verhaal speelt zich af tijdens het herfst- of
nieuwjaarsfeest te Oegarit, wanneer Baal de eerste wijn drinkt en luistert naar
de minstreel. Mot is verslagen in de cyclus, evenals Yam. Daar kwamen bloedige
scènes aan te pas. Baal blijft op de achtergrond en het is de godin Anat, die
handelt. Zij verwoest twee steden. Dit zijn volgens de Moor de
stad en haven van Oegarit.. Daarna houdt Anat nog een bloedbad in haar eigen huis. Gray
vergelijkt dit met de Baalpriesters op de Karmel, waarbij zij zich tot bloedens
toe sloegen.
Anat wordt duidelijk gemaakt, dat zij een ceremonie
moet voorbereiden. Er volgt een geheim gesprek met de bliksem(?). Er wordt
permissie gevraagd tot de bouw van een tempel, maar dat mag nog niet. De gehele
natuur komt in opstand tegen deze onrechtvaardigheid, waarvan Baal het
slachtoffer is. Het geritsel van de de
bladeren in het bos, de onophoudelijke klacht van de zeegolven, die op het
strand breken, de veranderende sterren in de nacht… Is dit niet het protest
van het universum tegen de tyrannie van de oppergod t.o.v. zijn jeugdige
rivaal. Anat gaat El opzoeken om hem te bewegen het verbod op te heffen, dat
Baal geen lid mag zijn van de goddellijke gemeenschap, maar El berispt Anat met
een formule over de z.g. zeven heilige kamers. Dan vleit Anat met de belofte om
El te verjongen, dan wel, dat zij zijn haren in de oorspronkelijke staat zal
terugbrengen (rood). Anat zegt:”Baal is onze rechter, onze suffeet en heeft
geen huis, zoals alle dochters van Ashérat.” Dan komt ook Ashérat zich met
de kwestie bemoeien. Baal
zendt dan Qadesh-en-Amrur naar Egypte om daar voor haar door Kothar-en-Khasis
mooie geschenken te laten maken, waarop El dan eindelijk toestemming geeft tot
de bouw van de tempel. De mooiste ceders van de Libanon en Hermon worden
gehaald voor de deuren en de balken. Een dienster van Ashérat vervaardigt het
leem, waarmee het huis gebouwd zal worden (bakstenen). Kashir klimt naar zijn
smidse (in de bergen) en maakt talloze gouden en zilveren vazen, want El is 10
maal meer goud dan zilver. Bij de bouw van dit huis speelt een raam een
belangrijke rol. Baal wil dit er eerst niet in hebben, want Yam en Mot zouden
er langs naar binnen kunnen komen.
In ieder geval wordt het huis gebouwd en ingewijd
met plechtigheden en rithen. Het huis zou staan op de Saphon of op de AMR
(Amurru). Baal wordt gezalfd tot de meester van de wereld. Baal ontvangt de
hulp van de Rephaïm (schimmen en schaduwen van degenen, die deze aarde hebben
verlaten). Dan verbrandt opeens het huis op het toppunt van zijn macht. Mot
overwint tenslotte toch en Baal moet zijn zwervend bestaan toch weer oppakken.
4e .Baal en Mot.
Baal heeft het zeemonster Yam verslagen en heeft
zijn autoriteit gevestigd door de bouw van het paleis. Nu komt de derde
confrontatie. Mot, de dood, is verantwoordelijk voor de zomerdroogte. Tussen
Baal en Mot komt het eerst tot schermutselingen, dan strijden ze als wilde
stieren en dan als galopperende paarden en tenslotte als bijtende slangen. Hij
verlaat de onderwereld en gaat een gevecht aan met Baal op de berg Zephon,
hetgeen onbeslist eindigt. Gibson denkt dit verhaal hoort bij een jaarlijks
terugkerende gebeurtenis, maar Gordon en Driver denken, dat dit slaat op een
feest, dat alleen gehouden wordt bij een terugkerende droogteperiode.
De strijd tussen Baal en Mot is op de eerste dag
onbeslist, maar men vreest voor Baal. Anat grijpt in en geeft hem te eten en te
drinken. Mot lijkt even toe te geven, maar dat is maar schijn. In feite zet hij
de bevolking op tegen Baal en hij zet zelfs de dienaren van Anat op tegen Baal.
Onderwijl is Athirat bezig met een poging om Athar op de
troon te zetten, want Baal is afwezig. Dan gaat Anat aan de slag en slaat in op
de zonen van de stad, op degenen, die bij de zee wonen en op de gehele
mensheid. Anat verzamelt de hoofden en handen, die ze afgeslagen heeft in een
bedelzak op haar rug. Andere schuldigen bevinden zich in het huis of de tempel,
soldaten en bodes, die hun plicht verzaakt hebben. Anat gebruikt als wapen het
meubilair van haar woning en vernietigt alle rebellen. Ze staat tot haar knieën
in het bloed. “haar lever vulde zich met
gelach en haar hart met vreugde”. Anat heeft daarmee de eer van Baal
gewroken. Anat verslaat Mot en verspreidt hem over de velden. Baal en de regens
keren daarop terug.
Het is dus een agrarische mythe. Baal wordt
bijgestaan door de maagd en zus Anat. We hebben geen enkele afbeelding van Mot
overgeleverd gekregen. Op gedenkstenen
zien we diverse Baals? De naam Baal = meester. Baal schijnt drie kinderen te
hebben en wel van de Bliksem?, van de Dauw en van de Aarde. In het OT
(Kon.XVIII) is Baal de god van de atmosfeer, van de regen, die de aarde
vruchtbaar maakt. In de Oegaritgedichten komt hij voor als de paardrijder van
de wolken. Hij woont tussen de aarde en de hemel. Is hij de oudste zoon van El?
Dat is niet zeker, maar hij zeker niet de favoriete zoon! Eerder een rivaal.
4f.De verdere rol van Anat.
In de naam Anat zit de stam aïn = bron. Oegarit kent
ook een godin? An, maar die speelt geen wezenlijke rol. Dat doet dus wel Anat,
die naast zus ook optreedt als minnares van Baal. Zij is de strijder voor en
naast Baal. Op een gegeven moment besluit ze om de berg Safon te veroveren. Op
de flanken ligt het goud = kharons (fen) = Chrysos (gr). Daar levert zij
gevechten met Yam en Nahar. Op haar weg komt ze 2 wezens tegen: tnn en ltn. In
het OT wordt Tannin genoemd. Daarnaast is in het OT sprake van Lotan
(Leviathan) met de zeven koppen. Anat knevelt hem en brengt hem tot zwijgen.
Egypte adopteert de figuur van Anat als de wrekende
godin en t.t.v. Thoetmosis heeft zij een tempel te Thebe. Seti I noemt zijn
favoriete paarden voor de strijdwagen: Änat is tevreden”. Onder Ramses II wordt
Anat de dochter of het meisje genoemd. Er bestaat een relatie met Sebkhet met
het hoofd van een leeuwin. Deze slaat een revolte tegen Ra neer.
4g.De dood van Baal.
Mot is nog niet tevreden met de verwoesting van het
huis van Baal. Baal zwerft over de wijde vlakte. Daar wordt hij overvallen door
een meute wrede wezens: verslinders genoemd, die van voren horens hebben en op
de rug een bult, maar ze hebben wel een menselijk gezicht. Baal gelooft een
ogenblikdat het vrienden of broers zijn, die geboren werden uit El met een
dienares van Ashérat en die El de woestijn had ingejaagd (zoals
Abraham deed met Agar, de dienster van Sarah en die Ismaël kreeg in de woestijn
= Genesis XVI).
Eerst kan Baal bij het gevecht nog enige vijanden ter aarde werpen, maar al
snel is de overmacht te groot. Hij valt neer als een stier. Hij is het
slachtoffer, waarvan de dood onvermijdelijk en noodzakelijk is. Hij prevelt nog
een gebed tot de koning over de gerechtigheid. El schijnt het zo gewild te
hebben en Mot is slechts zijn instrument (vergl.God en Jezus).
Anat gaat haar broer zoeken en vindt het lijk en
zegt tegen El, die het nog niet weet of die doet alsof hij niets weet: “Baal is dood. Hij is gestorven, de meester
van de aarde. Kom met mij naar hem, die de schoonheid van de wereld was en die
nu op het veld van de slachting ligt.” El daalt af geleidelijk en stap voor
stap even de pas inhoudend. Hij gaat zitten bij elke trede. Op de aarde strooit
hij stof over zijn hoofd. Dan is daar Shapash, de godin van de zon. Anat
beveelt haar: “Leg Baal neer op mijn
schouders.” Anat brengt Baal naar de top van de Saphon. Op zijn graf wordt
een groot offer gebracht van 70 buffels, 70 koeien, 70 schapen, 70 herten, 70
steenbokken, 70 ezels = 420 dieren.
El vraagt Ashérat wie Baal moet opvolgen? Hij moet
de wetenschap en de kennis hebben van het woord YLHN. Ashtar moet de opvolger
worden. Die accepteert de troon, maar…[lacunes]..
4h.Anat wreekt de dood van Baal.
Het is het einde van de wereld, maar vertrouwelingen
van Anat laten weten, dat Baal ieder jaar toch weer opstaat. Maar hier moet wel
wat voor gebeuren. Alleen huilen is niet genoeg. De moordenaars moeten gegrepen
worden. Anat slaat Mot in 2 helften en verbrandt zijn lichaam en haalt hem door
een zeef. Zij vermaalt hem tussen molenstenen en gooit de resten voor de
vogels. Vergl: het koren vermalen. Het leven ontstaat weer uit de
dood.
4i.De heropstanding van Baal.
De verwachting is, dat Baal weer zal opstaan. De
aarde zal weer bemest worden met regen, zodat de rivieren zullen stromen met
massa’s honing. El lacht:”Ik zal
eindelijk kunnen gaan rusten en de levensadem zal mijn borst vullen, aangezien
Baal levend is.” Hij leeft, maar
niemand ziet Baal nog niet. Men wordt ongerust. Waarom dit dralen? De eerste
regens komen, maar is het wel voldoende voor een goede oogst? De godin van de
zon (Shapash) moet Baal gaan zoeken. Het ‘’ licht van de goden’’ moet de
verbergplaats van Baal vinden.
Baal staat dus voor de jaarlijkse wedergeboorte van
elke lente. Hij put zich uit in de zomer en verdwijnt in de herfst. Baal is het
plantenleven, dat nodig is voor de dieren, mensen én goden. De mensen moeten
weer de goden voeden. Baal is dus eigenlijk een fragiel figuur, die een sterke
hulp nodig heeft en dat is Anat=ziel van het universum.
5.De legende van Adonis.
In de naam zit ADON=heer. Voor het eerst wordt
Adonis genoemd bij Panyasis de Cariër uit de 5e eeuw v.C. Adonis zou
de zoon zijn van een (As)syrische prinses (Myrrha) en Théias. Myrrha moet voor
Théias vluchten en de goden veranderen haar in een boom, zodat ze onvindbaar
wordt. Zo krijgt ze ook haar naam. Na 9 maanden opent zich de boom. Het kind is
wonderschoon en Afrodité bergt hemop in een kistje, dat in bewaring wordt
gegeven bij Persephoné. Die opent echter het kistje en wil de mooie Adonis niet
teruggeven. Zeus beslist dan, dat Afrodité en Persephoné ieder Adonis 4 maanden
mogen hebben. Over de andere maanden mag Adonis zelf beschikken. Die geeft hij
aan Afrodité, zodat hij 2/3 deel van het jaar op aarde en 1/3 deel van het jaar
onder de aarde verblijft.
Bij Ovidius (boek Metamorphosen) is Adonis de zoon
van de koning van Cyprus, geboren uit de boom Myrrha en ontvangen en verzorgd
door de Noïaden. Venus ziet hem bij toeval wanneer Adonis op jacht is in de
bssen van de Libanon. Venus wil Adonis voor zich hebben, maar dat lukt niet. De
beschikking is sterker dan het verlangen. In het diepste van het bos wordt
Adonis dan aangevallen en gedood door een wild zwijn. Vnus vindt Adonis en legt
hem op een bed van latuwbloemen. Ze strooit parfum over het ontsnappende bloed,
waaruit de anemoon gaat bloeien. Zijn bloed stroomt in de rivier, dat een rode
kleur krijgt tot aan de monding in zee aan toe.
Er is ook nog een grafzang voor Adonis bekend van
Bion van Smyrna: de Epitaphios Adonidos. In geen enkele van deze verhalen is er
sprake van een wederopstanding, zoals bij Baal.
6.De Egyptische Aštarte.
Vanuit de laatste jaren van de 18e
dynastie t.t.v.Horemheb (1319-1307?) komt een papyrus, waarop beschreven wordt,
dat Yam Egypte binnenkomt en alles dreigt te vernietigen (de Zeevolken?). Hij
wil over de Egyptische goden heersen, maar de godin van de oogsten
intervenieert (Ernoutet). Zij geeft Yam geschenken: zilver, goud, lapislazuli,
maar dat helpt niet om Yam tot bedaren te brengen (kennelijk lukt een afkoop
van de Zeevolken niet?). Dan doet Ernoutet een beroep op Aštarte. Het conflict
eindigt met het huwelijk of de vereniging van Aštarte met de god van de zee
(hebben dus de Kanaanieten bemiddeld?).
Het verhaal is in oorsprong Kanaanietisch en
overgenomen in Egypte. Andersom komt iets dergelijks niet voor.
78.3. Légendes de Babylone et Ch.Virolleaud A.Maisonneuve
et du Canaan Paris, 1949
L'Orient ancien illustre BK103
Oosterse goden.
In het Midden-Oosten bedient men zich in de oudheid
van een agrarische cultus. De winter is het regenseizoen en de zomer vormt het
droge seizoen. De Amorieten leven in Syrië en de Kanaanieten in Palestina.
Vanaf het 3e millennium leven die ook in de Libanon.
|
EL
|
Meester van de goden. Schepper van de schepping.
De wijze. De rechter. Hij draagt de titel van koning.
|
|
BAAL
|
Zoon van EL. Baal is de meester, god van het weer
en de bergtoppen.
|
|
ALIYAN BAAL
|
De zoon van Baal: de meester van de aarde. Zijn
woning is in de diepte van de aarde.
|
|
RESHEPH
|
Lokale
god van Arsouf (Apollonia). Komt voor te Oegarit als MIKAL.
|
|
MOT
|
God van de dood en de droogte.
|
|
DAGON
|
Uitvinder van het graan en de ploeg.
|
|
EšMOEN
|
God van de vegetatieve krachten.
|
|
AšTARTE
|
Godin van vruchtbaarheid.
|
|
ANAT
|
Maagd en strijdster.
|
|
YAM
|
Zeegod.
|
|
NAHAR
|
Riviergod.
|
|
MELQART
|
Baal S.or.
|
|
SHAPASH
|
God van de zon
|
De legende van Keret speelt zich af in Zuid-Kanaan
te Negeb ha-kereti.
QN = weeklagen.
Aqhat = zoon van Danel.
78.4. Les
religiones des Hittites R.Dussaud MANA Les Anciens
et des Hourrites, des
religiones orientales
Phéniciens et des Syriens
Presses Univ.de France Paris,
1949 ‑ BK104
Kadmos op internet.
De Griekse legende wordt verwoord, als zou het echt
gebeurd zijn. Dat zal wel altijd de vraag blijven. Van draken en slangen.
90.1.10. Cadmus
van Thebes about.com
2.De
Fenicische religie volgens Sanchuniathon.
Een verhaal uit de tiende hand.
Via veel omwegen is ons een verhaal uit de oudheid
over de Feniciërs bekend geworden, dat in ieder geval stamt uit de Romeinse
tijd, maar dat waarschijnlijk nog veel ouder is. Philo van Byblos schrijft in
de 1e/2e eeuw na Chr. een ‘Fenicische geschiedenis’,
waarbij hij zich zou beroepen op bronnen uit wellicht een tijd, die 1000 jaar
ouder of nog meer is. Als er ook maar iets waar is van dit verhaal, dan hebben
een ongekende bron van informatie. Helaas kan het waarheidsgehalte niet
afdoende geverifieerd worden, alhoewel de vondsten van Oegarit ons steeds meer
ertoe gaan neigen om geloof te gaan hechten aan deze uitzonderlijke
voorstelling van zaken als zijnde het gedachtengoed van de Feniciërs
23.1 Die
Phönikische C.Clemen Mitteilungen der Vorder‑
Religion nach asiatisch‑Aegyptischen
Philo von Byblos Gesellschaft,
42e Band, Jaargang 1937,J.C.Hinrichs Verlag, Leipzig 1939
Hoe is de wereld ontstaan?
Als de ‘Fenicische geschiedenis’ van Philo van
Byblos al maar voor een deel op waarheid berust, dan hebben we enig inzicht van
hoe de Feniciërs dachten, dat de wereld is ontstaan. Daarbij valt op, dat er
geweldig veel overeenkomsten met het Oude Testament zijn te melden.
23.2
Weltentstehung und Jürgen Ebach
Kulturentwicklung
bei Philo von Byblos Verlag W.Kohlhammer 1979
Beitrage zur Wissenschaft von Alten und
Neuen Testament
Een Fenicische godsdienst?
Philo’s verhaal wordt kritisch uit de doeken gedaan.
Sommige opmerkelijk zaken in de notes:
waren er nu 8
of 9 boeken?
sommige goden
waren sterfelijk en sommige onsterfelijk. Het hing van hun prestaties af, of ze
onsterfelijk konden worden.
de wind had
zijn eigen bronnen lief: wijst volgens O&A op incestueuze zaak.
zijn de
Zophasemin nu de levende schepsels zonder gewaarwording, of de intelligente
wezens?
het ei als
kosmogonisch principe.
Colpia is de
oostenwind?
Peraea =
Transjordanië.
Muth en/of Mot!
63.3.Philo van Byblos H.W.Attridge
& R.A.Oden
The
Phoenician History The
Cartholic Biblical Quaterly Monograph Series 9 Washington 1988
66.1. Sanchuniathon
H van Diessen
Philo
van Byblos en zijn Phoinikika, Apeldoorn, 1998
Literatuur, Aantekeningen
‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑
3.De
wortels liggen in Oegarit.
Religie.
R.du Mesnil du Buisson zet de volgende zaken op een
rij:
1.godheden op tabletten uit Oegarit
2.Fenicische mythologie via Philo
3.Pantheon van Byblos
‑Resencioni:
o.a.:les dieux Phéniciens (Mesnil du Buisson),
69.8.24.BK24
Ras Sjamra
Haast met tegenzin wordt
geconcludeerd, dat de de bijbel eigenlijk een erfenis van een veel oudere
cultuur via de gevonden verhalen van Baal, Akhat, Danel, Kothar wa Hasis, Keret,
Sjachar, Sjalem, Nikkal, Kotirat en de Refaïm.
De godheid MUT.
Hij is de krijger van
El. Veelal ook genoemd als de geliefde
van El of als zoon van de goden.
52.9.4.Le dieu Mut, guerrier
de El Cunchillos,
J L
De rol van de priesters in Oegarit.
Huras.anu, de
hogepriester
Attanu-purli-anni, hogepriester en chef van de
schaapsherders
Agapshani en
de status van waarzegger
Milkiyatanu,
priester van de Baal van Halba
leven van het
altaar
koninklijke
toelagen
belastingen
en korvee
feesten en
banketten
landgoederen
57.2 The socio‑economic
condition of the E
Lipinski
Clergy in
de kingdom of Ugarit
Hijan.
De goddelijke ambachtsman
wordt in Oegarit Hijan genoemd. In Griekenland verschijnt deze hulp van de
goden onder de naam van Hephaistos en de Romeinen gebruiken de naam Vulcanus.
Hij is een smid, een bouwmeester en de bestrijder van de chaos.
52.6. De herkomst van
de godde‑ Hartmann, B Leiden, 1964
lijke
ambachtsman in BOEK
94!
Oegarit en Griekenland
4.Polytheïsme
en/of monotheïsme.
Asherah en de cultus van Yahweh.
De inscripties van Kuntillet ‘Arjud en Khirbet
el-Qom heeft geleid tot de vraag wie of
wat Asherah eigenlijk is. Het lijkt een gestyleerde boom te zijn, die de godin
Asherah voorstelt. Soms kan het ook gewoon het heiligdom van de godin
betekenen. Asherah blijkt de evenknie van Yahweh te zijn en niet van Baal!
79.6. Journal of Semitic Studies
XLIII nr 2 herfst 1998
in
Reviews:Asherah and the Cult of Yahweh in Israel
Fenicische religie op internet.
Pantheon van Byblos, Sidon, Tyrus. Baal, Adon, Melqart, Tanit, Astarte, Anath.
De Fenicische goden bij de Israëlieten.
De koningen te Jeruzalem en Samaria hebben de
Fenicische godsdienst bevorderd of bestreden. Een overzicht:
|
negatief
|
koning
|
Positief
|
|
|
DAVID
|
>>>>>>>>
|
|
|
SALOMO
|
>>>>>>>>>>
|
|
|
REHOBOAM
|
>>>>>>
|
|
<<<<<<<<<<
|
ABYAM
|
|
|
<<<<<<<<<<
|
ASA
|
|
|
|
OMRI
|
|
|
|
AHAB
|
>>>>>>>>>>
|
|
|
JEZEBEL
|
>>>>>>>>>>>>>
|
|
|
ATHALIA
|
>>>>>>>>>>>>>
|
|
|
AHAZIA
|
>>>>>>>>>>>
|
|
|
ATHALIA
|
>>>>>>>>>>>
|
|
<<<<<<<<<<<<<
|
JEHU
|
|
|
<<<<<<<<<<
|
JOASH
|
|
|
|
AHAZ
|
>>>>>>>>
|
|
<<<<<<<<<<<
|
HEZEKIAH
|
|
|
|
MANNASSEH
|
>>>>>>>
|
|
<<<<<<<<<<
|
JOSIAH
|
|
57.19
Phoenician Deities Worshipped in
H J Katzenstein
Israël
and Juda during the time of the First Temple
Heilige
drie-eenheden.
Er
ontstaat een vergriekst Pantheon in de Hellenistische tijd. De volgende steden
krijgen een soort heilige drie-eenheid, waarbij de Fenicische namen al dan met
hun Griekse versie worden weergegeven:
Byblos:
El + dame van Byblos + Adonis
Berytus:
Poseidon + stadsgodin + Esjmoen
Sidon:
de grote god + Astarte (Europa) + Esjmoen
Tyrus: Zeus + Asteria + Heracles
1.11.Question
héliopolitaines Syria
XXXI, 1954, p.80‑98
De religie van Elagabal.
Hij heeft bij Dion Cassius (79,13,2) een slechte
kritiek te verduren. Hij komt uit Homs (EMESA). Hij wordt daar als een berg-god
vereerd en naast gem ook een verering van de godinnen Aphrodite-Astarte en
Athena-Allat.
79.1 SYRIA
LXIX l'institut francais d'archéologie Paris
79.1.7
Untersuchungen zur
M.Frey Bibliographie:
blz 484
Religion und
Religionspolitik
des
Kaisers Egalabal
Een dubbelganger?
Wordt Daphnis als een dubbelganger van Tammuz-Adonis
door Fenicische kolonisten naar Sicilië gebracht? De Grieken beschrijven de
belevenissen van Daphnis heel verschillend, maar de grondstroom is dezelfde als
die welke Tammuz – Adonis ondergaan. Jaloersheid van een godin. De rol van
nimfen (o.a.Daphne). Metamorfoses van Daphnis. Mythe van de jongeling, die moet
sterven t/m hemelvaart. De rol van het hert. Waar je zo al niet een artikel aan
kunt wijden.
79.2. Daphnis‑ein Doppelganger H‑P.Muller Zeitschrift des
des Gottes Adonis Deutschen Palastina Vereins 116,
2000
5.Offerandes.
Molek.
Wat betekent het woord eigenlijk?
1.een Kanaanietische godheid
2.Cultische term voor een wijdingsoffer
Moloch en de huidige betekenis van kinderoffers aan
de godheid zijn door een allegorie ontstaan. In Carthago worden de kinderoffers
niet in verband gebracht met een Moloch. In feite zag de vertaler van Levicitus
MOLK niet in een verbinding met de cultus, maar las het als MELEK=koning.
57.20 Molek and
APXWN J Lust
Het plengoffer.
Als zodanig komen we het
plengoffer niet tegen in de Fenicisch/Punische inscripties, maar bekers van
metaal, vergelijkbaar met soorten van de Grieken, werden wel aan de tempels
geschonken en zouden dienst hebben kunnen gedaan bij de plengoffers, die verricht
werden in de cultus.
De bekers voor de wijdingen
komen we wel tegen in diverse inscripties: qb ‘.
Gewone bekers krijgen de
betekenis van : ks.
De z op de bekers staat voor
een gewichtseenheid (4.9-5.4 gram?).
Een frappante gelijkenis
tussen de beker uit Metropolitan museum of Art en een Siciliaanse beker.
60.4. La coupe en or à
inscription
du metropolitain museum E.Lipinski
Acta Archeologica
of Art Lovaniensia
32, 1993
OFFERANDES
Menselijke resten uit de tofet van Carthago.
De oude discussie tussen offerplaats voor kinderen
versus een apart kinderkerkhof laait weer op. Het valt wel op, dat de meeste
kinderen nog niet van een naam zijn voorzien. Al bij al een secure studie over
de bijzondere omstandigheden.
‑à propos des ossements humains
du tophet de Carthage
De offers in Tharros.
In 194 urnen werden de
overblijfselen onderzocht. Hun verdeling is als volgt:
|
1x menselijk
|
52%
|
|
1x dierlijk + 1x menselijk
|
26%
|
|
1x dierlijk
|
14%
|
|
2x dierlijk
|
6%
|
|
1x menselijk + 2x dierlijk
|
1%
|
|
2x menselijk + 1x dierlijk
|
0.5%
|
|
2x menselijk
|
0.5%
|
49.1.5. Tharros: ovicaprini sacri‑ F Fedele Napoli
fali e rituale del Tofet G V
Foster Baltimore
Rituele offers in de
Fenicisch-Punische wereld.
Opmerkelijk is het
stilzwijgen van de belangrijkste klassieke schrijvers Herodotos en Thucidydes,
Polybios en Livius!!! Daarentegen hebben Diodoros, Plutarchus en Tertullianus
zich bezondigd aan propagandistisch misbruik.
45.1.9 Tharros IX Sacrifici umani e
uccisoni rituali nel mondo fenicio‑ A
Simonetti Roma
punico; il contributo
delle fonti letteraire classische
Het tarief van Marseille.
CIS I 165. Het Punische
offersysteem. De offers van vogels. Onbloedige offers.
Men offert bijvoorbeeld
olie, parfum of melk.
51.7.6. Le tarif dit de Marseille
Delcors, M
(Cis I, 165)
Offers
in Carthago.
Dr.Jeffrey Schwartz doet een onderzoek naar de
samenstelling:
|
urnen
|
tijd
|
leeftijd
|
kinderen
|
Dieren
|
|
80
|
7e eeuw
|
0
|
66%
|
34%
|
|
50
|
4e eeuw
|
1-4 jaar
|
90%
|
10%
|
Een ander onderzoek door Dr.J.Richard onder 48 urnen
uit de tofet van Carthago en 88 urnen uit de tofet van Hadrumetum uit de 4e-2e
eeuw v.C:
|
menselijk
|
21.7 %
|
|
dierlijk
|
26 %
|
|
mengsel
|
59.2 %
|
56.46a Sacrifices d'enfants à Carthage
et dans E Lipinski
le monde sémitique oriental
Het bloedaltaar.
Een documentaire, waarin de gelovers en
niet-gelovers van de Carthaagse kinderoffers aan bod komen. Zelfs DNA onderzoek
kan geen uitsluitsel geven.
79.13. Het Bloedaltaar Documentaire BRT2
aantekeningen op videofilm!
Chazia Mourali.
Deze TV presentatrice van half-Tunesische herkomst
heeft de documentaire Het Bloedaltaar gezien en komt op voor haar voorouders.
Een mooie regel: Als Hannibal beter zijn best had gedaan, werd de gouden koets
nu door een kameel getrokken.
79.12.6.Herkomst / Als
Hannibal.... Chazia Mourali
6.De
Carthaagse godsdienst.
Het oosterse element in de Carthaagse godsdienst.
Inscriptie
uit Sarepta (6e eeuw v.C):
Dit beeld heeft Sjillem, zoon
van Mip‘al, zoon van “Azzij, gemaakt voor de Tannit van Astarte.
Op de
sarcofaag van Ahiram staan klaagvrouwen afgebeeld. Deze komen overeen met de
Syro-Kanaanietische beeldjes, die mogelijk Hiërodulen of godinnen voorstellen.
Hier zou het teken van Tanit van afgeleid kunnen zijn.
Betekent
Tanit-pene-Baal: Tannit-aangezicht-van-Baal? Zijn dit de cultuszangeressen of
huilpriesteressen van Baal’s aangezicht?
Het teken van
Tanit komt ook voor te Akko, Byblos (munt van Enylus), Umm el- ‘Amed, Dura
Europos, Arwad, Beirut in het oosten.
55.3 Syro‑Fenicische wortels van de E Lipinski
Karthaagse religie PHOENIX 1982
Internationaal.
Een Tunesiër schrift in het
Frans over de zeegod bij de Feniciërs en Puniërs in een Italiaans tijdschrift.
Baal Hammon zou de voornaamste zeegod zijn. De tegenhanger is Tanit als de
aardgodin.
34.6.Le dieu de la mer chez
M.Fantar Roma 1977
Consiglio
les Phéniciens et les
Puniques nazionale
delle ricerche
Preromeinse religie in Spanje.
Van het heiligdom in Castulo via de sfinxen naar het
Adonisfeest, dat tot in de 3e eeuw na Chr nog in de Baetisvallei
wordt gevierd.
‑Religiones Preromanas J.M.Blazquez
Iberische religie.
Voor de 6e eeuw
v.C is het pantheon duidelijk Fenicisch van aard, dan wel wat de Feniciërs
elders geleend hebben. Daarna rukken de Carthaagse goden op vermengd met
Griekse. In de 2e eeuw v.C verschijnen in Latijnse geschriften
Iberische godheden.
‑Religiones prerromanas/J M Blazquez
7.Van
altaren, tronen en gedenkstenen.
Aštarte-troon.
De troon stamt uit Hirbet et-T.aiyibe bij Sidon. Met
de volgende inscriptie uit de 2e eeuw v.C:
|
lrbty
|
Aan mijn vrouwe
|
|
L ‘štrt
|
Aan Aštarte
|
|
’š
|
Die
|
|
bgw
|
Zich bevindt in het binnenste
|
|
hqdš
|
(van het) heiligdom
|
|
’š
|
dat
|
|
ly
|
toebehoort
|
|
’nk
|
Mij:
|
|
‘bd’bst
|
‘Abdubasti
|
|
bn
|
Zoon (van)
|
|
Bdb ‘l
|
Bodbaal
|
58.9 Le trône
d'Astarte:une inscription P Swiggers
tyrienne
du second siècle av.J.‑C.
Van altaren en orakels.
In het westen komen er o.a.
altaren voor van de Gaditaanse Hercules, maar er schijnt ook een orakel van
Tanit te zijn. De plaats Lascuta nabij Alcala de los Gazules (prov.Cadiz)
herbergt zo’n altaar. Tanit komt in de Romeinse tijd voor onder de benamingen:
Virgo Caelestis
Veneris Caelestae
48.1.12 Altares y oraculos semitas en occi‑ M P Garcia‑Belido/Salamanca
dente:Melkart y Tanit
Fenicische pilaarcultus op Kreta.
Er is een linguistisch bewijs, dat deze cultus op Kreta
aanwezig was via pictografische en lineair A wijdingsformule. De god en de
pilaar staan op dezelfde afbeeldingen. De pilaar is uitgevoerd met een dubbele
bijl vorm.
59.2. JANES
vol.20
Linguistic evidence Jan Best Holland
for a Phoenician Pillar ling University
Cult in Crete
8.(In)tolerantie.
Polytheïsme.
Er is in de
oudheid voor de komst van het Christendom geen sprake van een hoofdreligie.
Hoogstens zijn er van plaats tot plaats verschillende voorkeuren. Zelfs in Rome
wordt met het grootste gemak een volkomen vreemde godin in huis gehaald,
wanneer dat zo uitkomt. Zoiets gebeurde in 205 v.C. Hannibal bevond zich
tijdens de oorlog tussen Rome en Carthago nog steeds in Zuid-Italië. In Rome
maakte men zich op om een beslissing te forceren. Om zich te verzekeren van een goed gesternte,
waaronder de komende acties moesten plaats vinden, huurde men de godin Mater
Magna in. Met toestemming van Attalus I van Pergamum werd de godin (in de vorm
van een meteoorsteen) vervoerd naar Ostia. In 204 v.C. installeren Scipio
Nasica en Claudia Quinta haar in de tempel Victoria. Deze godin werd echter al
duizenden jaren in Azië vereerd en werd ook wel Cybele genoemd. De cultus
bevatte sterk extatische trekken, waarbij ook zelfcastratie voorkwam. Haar
culturele centrum was in Klein-Azië te Pessinus, maar vinden we ook op de berg
Ida te Troje. De Grieken identificeerden haar als Afrodite en in Rome ging zij
door voor de moeder van Aeneas.
2.4.De grote Moeder O.V.Henkel
De
komst van Mater Magna naar Rome Uitgeversmaatschappij Terra
Religieuze tolerantie.
De Romeinse overheid neemt
pas maatregelen als de veiligheid van de staat in het gedrang komt. De Romeinen
zijn in voor alles. Ze maken gebruik van Etruskische haruspices. De steen van
Cybele wordt naar Rome gehaald, omdat die wel eens zou kunnen helpen. Wel een
optreden tegen de Bacchus cultus, omdat dat uit de hand loopt.
52.3. De houding van
den Romein‑ Bolkenstein,H Amstersdam
schen
staat tegenover nieuwe 1941
BOEK 93!
en
uitheemse godsdiensten Ned.Akad.v.
in den
tijd der Republiek wetenschappen
Religieus fanatisme.
De gelijkenis van de Libanon in onze tijd met de toestand
in Noord-Afrika t.t.v. Augustinus is frapperend.Ook hier vinden we puriteinse
Christenen. Het betreft een fanatieke vleugel van de Donatistische kerk.
Augustinus, de bisschop van Hippo Regius rond 400 na Chr. beschuldigt deze
‘strijders voor god’ van de ernstigste misdaden en folteringen. Zij plunderen
de voorraadschuren (cellas circumiens rusticanes). Deze strijders worden
Circumcelliones genoemd en dat is in feite een scheldwoord. De Donatisten zijn
de volgelingen van de puriteinse bisschop Donatius en die baseerde zich weer op
Tertullianus en Cyprianus. Het is niet alleen een conflict tussen rekkelijken
en preciezen in de leer, maar evenzeer een sociaal conflict. De kleine boeren
en slaven komen in opstand. Christenen worden door Christenen vervolgd. De hang
naar het martelaarschap is groot. Al dit soort elementen zien we in onze
moderne tijd terugkeren in de Libanon.
2.9.Circumcelliones H.C.Teitler Intermediair,
t.t.v.Augustinus
Circumcellionen tegen Rome.
Op 8 augustus 1980 publiceert Th.de Vries een
krantenartikel in Intermediair over Sint Augustinus met o.a. de aardige
uitspraken:
-
Carthago was niet kapot te krijgen
-
De Punische-Semietische eigenaardigheden leefden voort
-
Het was tegelijk de graanschuur van Rome, dat de door de Carthagers al
hoog ontwikkelde landbouw zorgvuldig had overgenomen
-
Ook waar de oude Punische stamgoden Romeinse namen en gewaden kregen ….
-
Maar de god met het sterkste Punische karakter bleef toch de oude
hemelgod Baal Hammon
-
Zijn hoge verering als oppergod was een elementaire vorm van monotheïsme,
waardoor het Christelijke eengodendom gemakkelijker ingang vond bij de
Noordafrikaanse bevolking
-
De Donatistische kerk met haar principes van zuiverheid, ascese en
maagdelijkheid, ontwikkelde een toenemend radicalisme
-
Binnen de Donatisten ontstaat de stroming van de Circumcellionen:
ontrechten en fanatiekelingen
-
Circumcellionen = scheldwoord => rondstruiners, loslopend volk
-
Circumcellionen noemen zichzelf echter: ‘strijders van God”.
-
Leiders van de Circumcellionen in 340: Axido en Fasir
-
Leiders van de Circumcellionen in 370-380: Firmus en Gildo uit
Mauretanië
-
De Arriaanse Vandalen vervolgen zowel de Katholieken als de Donatisten
-
St.Augustines trekt van leer tegen de ketters, maar sterft in 430
tijdens het beleg van Hippo Regius door de Vandalen
55.10 St.Augustinus als ketterjager Th de Vries
INTERMEDIAIR'80
Aurelius
Augustinus (354-430 n.C).
Een leesles van de bijbel in doctrina christiana.
Een boekbespreking van Kees Fens in CICERO 18-06-1999. 73.6
9.Overig.
Hieros Gamos.
In de inscriptie van Pyrgi zou dit Melqart wel eens
kunnen zijn, want het heeft o.a. betrekking op de maand KRR bij de
wederopstanding.
‑Le
hieros gamos d'Astarte M.Delcors
Sarcofaag uit Sidon.
Op deze sarcofaag staan de
klaagvrouwen afgebeeld.
52.9.5
‑Die Klagefrauensarcofaag aus Sidon/Fleisher R
Vervloekingsformules.
We treffen die o.a. aan in inscripties van Ahiram,
Tabnit, Ešmoenazar, Yehawmilk en hier worden ook enige gedenkstenen van
Carthago daarbij betrokken. De goden worden aangeroepen om grafrovers te
verwensen. Overigens zijn hier de volledige Fenicische en Punische teksten en
formules weergegeven.
‑Le
formule di maledi‑ F.Mazza
zione
nelle iscrizioni funerarie e
votive fenici e puniche
Betovering.
In Arslan Tash (het antieke KHADATU) zijn
bezweringsformules van de Feniciërs teruggevonden. Het z.g.magische tablet komt
uit de 7e eeuw v.C. Over het woord šr bestaat oneenigheid. Baal,
Horon en Sasm vervullen een rol in de toverformules.
‑Gli incantesimi fenici G.Garbini
di Arslan Tash
De tweede bezwering van Arslan Tash.
Op een amulet staat het volgende te lezen:
l h. š t =
een bezwering of toverformule
l m z h. =
de sprenkelaar of strooier
b ‘ l = baal
’ s r =
osiris of het werkwoord: gereedmaken
m r k b t y =
strijdwagen
w r b =
overvloedig
‘ n =
bron
’ t y =
met hem
’ l =
el? -à ofwel ’lšyy = de alasioot
š y y =
zou iets met Cyprus te maken kunnen hebben
y s. ’ =
weggaan, komen uit, sturen
’ š =
man, vuur, die, waar, er is
b š d h =
het veld
w g l =
en de golf
’ n =
bron
b š d h. =
het veld
’ l š y y =
de Alasioot (degene van Cyprus)
q r š =
stollen of klonteren
M.Liverani komt er ook niet helemaal uit.
‑Proposte sul secondo
M.Liverani
incantesimo di Arslan Tash
Tell Ta’anach.
Farao Sisaq verwoest de stad tegen het eind van de
10e eeuw v.C. Een cultus voorwerp geeft enig inzicht in het
religieus leven van de stad. Het
voorwerp bevat afbeeldingen van een vrouw, 2 sfinxen, vleugels, heilige boom,
diet, stier, zonneschijf, 2 kolommen een een vogelkop/griffioen. We komen dit
ook tegen in Megiddo, Beth-Shan, Ay en Ashdod.
Ashera of
Atirat komt voor als naakte godin, heilige boom, altaar e.d.
De titel van
Atirat komt ook naar voren in Akko en Oegarit.
gebouw
heilige boom
stelt de godin Elat voor (=Oegaritische Atirat).
De kalf of de
jonge stier/zon/kolommen heeft alles te maken met Hadad (Baal).
56.7 The Cult
Stand from Ta'anach R Hestrin
and its
Religious Background
Wijdingen
door vrouwen.
In totaal zijn er uit de tofet c.6000 inscripties
gepubliceerd. Van 3747 beschouwde inscripties (CIS I 178-3245 + 5260-5940) zijn
er 406 van vrouwen (=c.10%).
56.45 Dédicaces de femmes à Carthage M G Anadasi Guzzo
Namen op gedenkstenen Carthago.
Namen op gedenkstenen in het nationaal museum te
Krakau, maar stammend uit de tofet van Carthago: Amotbaal, Bodaštart, Yih.wo,
Baalyaton, šafot, Abibaal, Arišu, Azimilk, Azrubaal. Bovendien nog enige namen
uit een privé-collectie te Berchem: Bodaštart en Abdmelqart.
56.46b Appendice I:Stèles carthaginoises du Musée
national à Cracovie
56.46c Appendice II:Stèle carthaginoise d'une
collection privée
Een Fenicische urn uit Kition.
Hij stamt uit de Cesnola collectie. Er staan de
letters BLH.MN op.
61.3.5
61.2.4.Encore
l'urne O.Masson
phénicienne A P Cesnola
de Kition
Punische graven van Carthago.
Een ongelooflijk compleet overzicht.
|
8e
|
|
|
|
|
|
7e
|
Flanken Byrsa
|
Juno
|
Douimes
|
Dermech
|
|
6e
|
Flanken Byrsa
|
Juno
Ancona
|
Douimes
Ard et-Touibi
|
Dermech
|
|
5e
|
Zuid van de Byrsa
|
Oost v.Theater
Ancona
|
Douimes
Ard et-Touibi
|
Dermech
St.Monique
|
|
4e
|
|
Theater
Odeon
|
Bou Mnigel
Dahar el Morali
|
St.Monique
Ard el Kheraib
|
|
3e
|
Byrsa zuidflank
|
Theater
Odeon
|
Dahar el Morali
Cisternen-oost
|
St.Monique
Ard el Kheraib
Bordj Djedid
|
|
2e
|
Byrsa zuidflank
|
Theater
Odeon
|
Dahar el Morali
Cisternen-oost
|
St.Monique
Bordj Djedid
|
62.4. Les
tombes puniques H.Benichou-Safar CNRS,
Paris
de
Carthage; topographie, 1982
structures,inscriptions et rites
funeraires.
Q R T H D SJ T
De dood in Tyrus.
Tofet is een heilige open lucht plaats, gescheiden
van de nederzetting, waar men verbrande beenderen van kinderen en dieren, ofwel
gescheiden ofwel samen, begroef.
Nora
Motya
Carthago
Hinnom
Tharros
Monte
Sirai
Tyrus
Sulcis
63.2.7.The
Phoenicians and death H.Gras,
P.Rouillard, J.Teixidor
9.Overigen.
Levensboom.
De Sefirotische versie:
|
Pilaar van oordeel
|
Pilaar van evenwicht
|
Pilaar van genade
|
|
|
KETER = kroon
|
|
|
BINAH = begrijpen
|
|
HOKMAH = wijsheid
|
|
|
DAAT = kennis
|
|
|
DIN = oordeel
|
|
HESED = genade
|
|
|
TIFERET = schoonheid
|
|
|
HOD = roem
|
|
NEZAH = overwinning
|
|
|
YESOD = stichting
|
|
|
|
MALKHUT = koninkrijk
|
|
Tussen BINAH, DAAT en HESED bestaat een speciale
relatie.
Sefirot = tellingen of aantallen.
Onderdeel van de Kabbalah.
De Assyrische versie:
|
proces
|
godheid
|
tablet
|
Fase
|
|
|
Anu
|
XII
|
Verbinding met God en het eeuwige leven
|
|
|
Ea
|
XI
|
Ultieme wijsheid en acceptatie van de wil van God
|
|
Eiland van de heiligen buiten de gewone tijd en
ruimte
|
Sin
|
X
|
Men begrijpt het lot van de mens en het doel van
het leven
|
|
|
Mummu
|
IX
|
Contact het het goddelijke en een glimp van het
paradijs
|
|
|
Marduk
Enlil
|
VIII
|
Grootmoedigheid, hartstocht en genade
|
|
Verwerving van een gezuiverde ziel
|
šamaš
|
VII
|
Blootstelling aan beproevingen en de strengheid
van het leven
|
|
|
Ištar
|
VI
|
Weerstand bieden aan grote verleidingen
|
|
|
Nabu
Ninurta
|
V
|
De eigen ego overwinnen
|
|
Zichzelf leren kennen
|
Adad
Girru
Nusku
|
IV
|
Eerlijkheid en deugden
Buren liefhebben
Hoop
|
|
|
|
III
|
Ontdekking van het levenspad
|
|
|
|
II
|
Bewustwording, zorg over de gesteldheid, wens tot
verandering
|
|
De dierlijke mens
|
Nergal
šakkan
|
I
|
Bestiale en dierlijke instincten
Egoïsme en hebzucht
|
Ofwel: het mystieke leven in het Gilgamesj- epos.
79.20.2.The Assyrian Tree of Life ? enige blz.
Een archeologisch overzicht aan publicaties op
internet.
o.a. over de Fenicische necropolen.
82.13.Cuadernos
de Arqueologia Mediterranea.
Een godheid Satraap?
In Ma’ad tussen Botrys en Byblos werd een inscriptie
gevonden: offer aan de god Satrapès door Thamos, zoon van Abdousibos in het
jaar 8 na Chr. Deze godheid komt ook voor in Elis. Het boek is een voorloper
van Hellenosemitica. Ver doorgevoerde verbanden. ETC.
97.14. Dieu Satrape et les
Phéniciens dans M.Ch.Clermont‑Ganneau
la Péloponèse
Paris, 1878, BK 165 Uittreksel
Meisjes van God.
In het oude Arabië (Jemen) komt voor: bnty ’l of
variaties daarop. Het voorkomen van
wierookaltaren, de naam Amat en woonachtig in het huis, doet vermoeden, dat het
hier om tempelprostitutie zou kunnen gaan.
97.23.5.Les "filles de dieu" dans l'Arabie C.Robin
ancienne (gedeeltelijk)
